We doorkruisen Sicilië en rijden richting Oosten, naar de provincie Enna, om uiteindelijk in Palazzo Durante in Letojanni te overnachten. Het is me de voorbije dagen al meermaals opgevallen, Sicilië heeft veel braakliggend land en is ongelooflijk droog, een gevolg van ontbossing die reeds decennia geleden plaatsvond. Een confronterend beeld.
Onze eerste stop is bij de boerderij van Piero Consentino (oude granen, meel en pasta) gepland.
Na vele jaren gereisd te hebben, besloot Piero Consentino terug te keren naar de provincie Enna, naar het land dat zijn grootvader ooit verbouwde. Een diepe roep, zonder enige zekerheid te hebben over de toekomst, bracht hem terug naar zijn roots. Teruggeroepen door een verlangen naar de natuur, de herinneringen aan zijn grootouders, een verlangen om op het platteland te leven, daar waar hij zijn kindertijd doorbracht.
Piero runt een bedrijf van 59 hectare, waarvan 25 hectare akkerland. De rest van de grond is grasland en bos, zijn grootvader is ongeveer 20 jaar geleden gestart met het planten van mediterrane boomsoorten, een vooruitziend en intelligent man lijkt me!
De Romeinen zijn ooit begonnen met het kappen van bomen en het planten van granen, vertelt Piero. Ook dit land is een dorre plek, een ecologische ramp, verandering is nodig. Toch slaagt hij erin (weliswaar niet zonder enige moeite) om biologisch gecertificeerde oude granen en peulvruchten te verbouwen zonder natuurlijke waterbron. De verandering zal stap voor stap moeten gebeuren en zal niet in één generatie lukken. Piero is ervan overtuigd dat we kennis moeten gaan zoeken bij boeren waar de verwoestijning al veel langer bezig is.
Piero heeft de steun van zijn vader, zijn bedrijf is een familiebedrijf, de herinneringen aan zijn grootvader zijn zijn gids. In tegenstelling tot zijn grootvader experimenteert Piero met oude granen.
Dankzij een erasmusproject ontdekte hij permacultuur en daardoor ook het permacultuurnetwerk en gemeenschap in Sicilië. Hierdoor heeft hij moed en inspiratie gevonden om verder te doen, want hij heeft op het punt gestaan om met zijn project te stoppen en in een minder geïsoleerde omgeving te gaan wonen.
De samenwerking met de Valdibella coöperatie geeft hem steun en maakt eveneens dat hij zijn contacten nog heeft kunnen uitbreiden, zo heeft hij oa nauw contact met Elena Cassisi.
Over Elena en haar bedrijf hebben we verteld in onze nieuwsbrief van april ’23. Elena is een ondernemende, energieke vrouw, overtuigd van haar zaak, een strijder! Rafa, Spaanse boer van de tierra y libertad coöperatie, noemt haar revolutionair! Elena past op een stuk land van het familiebedrijf een rechtvaardiger model voor tafeldruiven teelt toe. Rechtvaardig op verschillende niveaus, het biologische, sociale en economische.
Onder de druivenranken worden ook courgettes gepland, deze komen ook de bodemkwaliteit ten goede. Ze heeft ook perzikbomen gepland die heerlijke smakende perziken hebben voortgebracht, een succes! Dit is een onderdeel van agroforestry of boslandbouw, waarbij de teelt van bomen of struiken bewust gecombineerd wordt met die van landbouwgewassen.
Elena heeft 7 ha grond, waarvan 5 ha in productie. Volgend jaar gaat ze 3 ha in productie brengen omdat dit de diversiteit ten goede brengt, maar ook omdat het zo zwaar is om biologische tafeldruiven te kweken. Elena wordt stil en emotioneel. Het eerste jaar is haar oogst verbrand, het tweede jaar had ze last van een insectenplaag. Door het contact met Valdibella en The Food Hub is ze het pad van de diversiteit ingeslagen, heeft ze ook mede-strijders ontmoet.
Onder de druivenranken worden ook courgettes gepland, deze komen ook de bodemkwaliteit ten goede. Ze heeft ook perzikbomen gepland die heerlijke smakende perziken hebben voortgebracht, een succes! Dit is een onderdeel van agroforestry of boslandbouw, waarbij de teelt van bomen of struiken bewust gecombineerd wordt met die van landbouwgewassen.
Elena heeft 7 ha grond, waarvan 5 ha in productie. Volgend jaar gaat ze 3 ha in productie brengen omdat dit de diversiteit ten goede komt, maar ook omdat het zo zwaar is om biologische tafeldruiven te kweken. Elena wordt stil en emotioneel. Het eerste jaar is haar oogst verbrand, het tweede jaar had ze last van een insectenplaag. Door het contact met Valdibella en The Food Hub is ze het pad van de diversiteit ingeslagen, heeft ze ook mede-strijders ontmoet.
Onze derde en laatste halte van deze dag is de Terramatta boerderij van Giorgio Battaglia.
Zo’n twintig jaar geleden werd Giorgio (van oorsprong een meetkundige) door zijn christelijke gemeenschap gevraagd om een project te starten op een leeg veld in Comiso. Samen besloten ze een agrarisch-sociaal project te starten.
De Terramatta boerderij biedt werk aan ongeveer 15 mensen, voornamelijk Noord-Afrikaanse immigranten en ex-gevangenen. Giorgio zorgt ervoor dat deze mensen administratief in orde zijn en biedt hen werkervaring. The Food HUb is de grootste klant van Terramatta boerderij.
Het project heeft niet alleen een mooie visie, er wordt ook een grote biodiversiteit aan groenten geteeld. Snijbiet en courgettes staan tussen oude druivenbomen, venkel en kolen wisselen elkaar af, rijen hoog groeiende bomen geven schaduw aan paprika’s en aubergines.
We rijden verder naar de kust en slapen in Palazzo Durante, het hotel van William, de man van Elena
